Ligjvënësit në të gjithë vendin po kërkojnë gjithnjë e më shumë mënyra për të goditur Instagram, TikTok, YouTube dhe të tjerë, me pretendimet se platformat përdorin algoritme që krijojnë varësi dhe shfrytëzojnë fëmijët. Gjatë marsit ligjvënësit në Kaliforni dhe Minesota patën përparime në legjislacionin e propozuar që do të mbanin kompanitë përgjegjëse për tarifat që platformat e tyre sjellin në shëndetin mendor të të rinjve. Faturat përputhen me ato të Uashington për të zbatuar një mbikëqyrje domethënëse të Big Tech për të ndihmuar në mbajtjen e fëmijëve të sigurtë.
Projektligji i Kalifornisë do të lejojë prindërit të padisin kompanitë që nuk marrin masa për të shmangur varësinë e fëmijëve. Propozimi është i pari i këtij lloji në SHBA dhe më agresivi i këtij nivelit shtetëror për të frenuar Big Tech mbi përdorimin e mjeteve algoritmike që bazohen në të dhënat personale të fëmijëve për të gjeneruar rekomandime dhe teknika të tjera që synojnë të rrisin angazhimin e tyre.
Do të mbante platformat sociale të përgjegjshme ligjërisht për veçoritë që janë projektuar për të krijuar varësi tek fëmijët, të tilla si butonat “like” dhe “endless scroll”. Shkelësit mund të përballen me gjoba civile deri në 25,000 dollarë për fëmijë ose dëmtime që mund të përfshijnë 1,000 dollarë ose më shumë për fëmijë në një padi të grupit, sipas Institutit për Mbrojtjen e Fëmijëve të Shkollës së Drejtësisë të Universitetit të San Diegos, një bashkë-sponsor i projekt-ligjit. Megjithatë, nëse miratohet, ky ligj për përgjegjësisë ka të ngjarë që të mos jetë shumë i suksesshëm në frenimin e Big Tech, thotë Abbey Stemler, një profesoreshë e asociuar e ligjit të biznesit dhe etikës në Universitetin e Indianës, e specializuar në ligjin e internetit, teorinë rregullatore. “Ky ligj në të vërtetë nuk thotë asgjë,” thotë ajo për TIME. “Është shumë i paqartë për të qenë i zbatueshëm.”
Aty ku sfidat mbeten
Sipas Social Media Platform Duty to Children Act, propozimi u bë në Asamblenë e Kalifornisë më 15 mars nga një çift ligjvënësish dypartiakë, republikani Jordan Cunningham nga Paso Robles dhe demokrati Buffy Wicks nga Oakland, me mbështetjen e Institutit të Advokimit të Fëmijëve. Cunningham tha për Los Angeles Times se disa nga këto kompani projektojnë qëllimisht aplikacionet e tyre për t’i mbajtur fëmijët të mbërthyer pas platformave të tyre.
Ai pyet: “Kush duhet ta paguajë koston sociale të gjithë kësaj? A duhet të përballohet nga shkollat, prindërit dhe fëmijët, apo duhet të përballohet pjesërisht nga kompanitë që kanë përfituar nga krijimi i këtyre produkteve?”
Projektligji i Kalifornisë erdhi në të njëjtën ditë kur një shtet tjetër, Minesota, bëri hapa përpara me masa që kanë për qëllim mbrojtjen e të rinjve nga mediat sociale. Komuniteti shtetëror votoi për të avancuar një ligj të propozuar që do të ndalonte platformat e mediave sociale të përdornin algoritme për të rekomanduar përmbajtje për këdo që është nën moshën 18 vjeç.
Ndërsa këto lloj propozimesh synojnë të detyrojnë platformat sociale të mbajnë një farë përgjegjësie për dëmet e shkaktuara nga algoritmet e tyre, një strategji më efektive do të ishte miratimi i masave që adresojnë kompanitë për të hyrë në të dhënat që nxitin ato algoritme në radhë të parë.
Arsyeja pse algoritmet funksionojnë është sepse ato thithin sa më shumë të dhëna që të jetë e mundur për atë se ç’ka këta të rinj bëjnë dhe kur ata kanë këto të dhëna i përdorin për qëllime të tilla duke krijuar sisteme të varura.
Në shkurt një projekt-ligj tjetër është paraqitur nga Cunningham dhe Wick, California Age-Appropriate Design Code Act, që merr një këndveshtrim të ngjashëm. Propozimi do të kufizonte mbledhjen e të dhënave personale dhe vendndodhjes së fëmijëve nga platformat sociale.
Çfarë po ndodh në Kongres?
Kongresi gjithashtu ka ecur përpara me legjislacionin federal krijuar për të ndihmuar në reduktimin e rreziqeve me të cilat përballen fëmijët në internet. Në shkurt, senatorët Richard Blumenthal dhe Marsha Blackburn prezantuan Aktin e Sigurisë së Fëmijëve në internet, një masë dypartiake që u ofron fëmijëve dhe prindërve të tyre mënyra për të mbrojtur informacionin e tyre dhe për të hequr dorë nga rekomandimet algoritmike.
Nxitja për këto përpjekje rregullatore ka ndodhur nga pasojat e vazhdueshme mbi dokumentet e zbuluara të kompanisë nga Frances Haugen. Ato dokumente treguan se Meta, kompania mëmë e Facebook dhe Instagram, minimizoi kërkimet e veta mbi efektet e dëmshme të platformave të saj tek të rinjtë – çështje që përfshinin çrregullimet e të ngrënit, depresionin, mendimet për vetëvrasje dhe më shumë. Kjo çoi në një sërë seancash dëgjimore në Kongres për përdoruesit e mëdhenj të mediave sociale që të përballen me përgjegjësinë për mënyrën se si i mbajnë përdoruesit e rinj të lëvizin rreth përmbajtjes për aq kohë sa të jetë e mundur. Funksionalitetet që inkurajojnë lëvizjen e pafundme janë ndër më të dëmshmet për të rinjtë, sipas hulumtimit të vetë kompanisë.
Sistemet e rekomandimeve algoritmike të përdorura nga platformat e njohura si TikTok dhe YouTube kanë marrë gjithashtu kritika. New York Times raportoi në dhjetor se funksionimi i brendshëm i algoritmit të TikTok u zbulua nga një burim i cili ishte “i shqetësuar nga shtytja e aplikacionit drejt përmbajtjes ‘trishtuese’ që mund të shkaktonte vetëdëmtim”.
Ndërsa përpjekjet shtetërore dhe federale rriten, ekspertët thonë se është thelbësore që ligjvënësit ta bëjnë atë siç duhet dhe shpejt.
“Shqetësimi ynë për shëndetin mendor të kësaj gjenerate është serioz,” thonë ata. “Ka probleme të thella që kanë ardhur nga pandemia dhe izolimi… teknologjia është bërë mënyra se si të rinjtë ndërveprojnë me botën.”