Filmi ‘Hidden Figures’, i publikuar në vitin 2016, tregon historinë e 3 matematicieneve femra, të cilat ishin talenti dhe truri pas arritjeve të mëdha të bëra nga programi hapësinor amerikan. Personazhet kryesore, të portretizuara nga aktoret Taraji P. Henson, Octavia Spencer dhe Janelle Monáe, bënë një rrugë të gjatë për të provuar se profesionalizmi dhe përpjekja për qëllime më të larta mund të kapërcejë të gjitha pengesat e mundshme.


Në këtë artikull do të shohim më afër historitë reale pas personazheve kryesore të ‘Hidden Figures’, dhe ja çfarë zbuluam për këto 3 gra të mahnitshme.

Katherine Johnson, portretizuar nga Taraji P. Henson

Katherine Johnson lindi më 26 gusht 1918, në Virxhinian Perëndimore dhe ishte më e vogla nga 4 fëmijët. Nëna e saj ishte mësuese, dhe babai i saj punonte si fermer dhe artizan. Që në fëmijërinë e hershme, Johnson demonstroi aftësi të forta në matematikë. Kur Johnson ishte 10 vjeç, ajo u regjistrua në një shkollë të mesme të vendosur në kampusin e Kolegjit Shtetëror të Virxhinias Perëndimore, dhe më vonë ajo u regjistrua në kolegj. Në vitin 1937, ajo u diplomua me nderimet më të larta dhe një Ph.D. në matematikë përpara se të vazhdonte të mësonte fëmijët në një shkollë publike në Virxhinia.

Në vitin 1939, ajo u zgjodh të ishte pjesë e programit të matematikës në Universitetin e Virxhinias Perëndimore dhe u bë gruaja e parë afrikano-amerikane që mori pjesë në të. Së shpejti, megjithatë, ajo u largua për të krijuar një familje me burrin e saj, James Goble. Kur 3 vajzat e saj u rritën, ajo u kthye në mësimdhënie. Në vitin 1952, Johnson mësoi se kishte një pozicion në Komitetin Këshillues Kombëtar për Aeronautikën (i njohur gjithashtu si NACA) në Laboratorin Langley, i cili drejtohej nga Dorothy Vaughan. Johnson ndoqi këtë mundësi të çmuar dhe filloi punën e saj në laborator në 1953.

Lexo: Baballarët janë më të vëmendshëm ndaj vajzave, sipas një studimi

Ndërsa punonte në laborator, Johnson pati mundësinë të merrte pjesë në një numër projektesh novatore për të cilat ajo dha matematikën. Ajo punoi në analizën e trajektores për fluturimin e parë njerëzor të Amerikës në hapësirë ​​dhe ishte bashkëautore e raporteve kërkimore. Në vitin 1962, kur NASA po punonte në misionin orbital të John Glenn, ajo u ftua të kontrollonte “manualisht” të dhënat matematikore të programuara në kompjuterë që supozohej të kontrollonin trajektoren e kapsulës. Glenn thuhet se tha: “Nëse ajo thotë se ato janë mirë, atëherë unë jam gati të shkoj”. Ai fluturim ishte një sukses dhe Johnson dhe kolegët e saj kontribuan shumë në të.

Katherine Johnson kishte 3 vajza, 6 nipër e mbesa dhe 11 stërnipër. Me karrierën e saj të paparë në shkencë dhe teknologji, Johnson frymëzoi nipërit dhe studentët e saj për të ndërtuar karrierë në këtë fushë.

Johnson vdiq në moshën 101-vjeçare më 24 shkurt 2020.

Dorothy Vaughan, portretizuar nga Octavia Spencer

Dorothy Vaughan lindi më 21 shtator 1910, në Kansas City, Missouri. Në vitin 1925, ajo mbaroi shkollën e mesme dhe mori një bursë për të ndjekur Universitetin Wilberforce në Ohio. Në vitin 1929, Vaughan u diplomua nga universiteti me një diplomë në matematikë, dhe në vitin 1932, ajo u martua me Howard Vaughan, me të cilin pati 6 fëmijë. Ajo shihej si një grua me aftësi të larta matematikore dhe intelekt të madh.

Ashtu si Katherine Johnson, Dorothy Vaughan ishte mësuese për ca kohë, por në 1943 ajo u bashkua me Laboratorin Aeronautik Langley Memorial. Vaughan punoi në një ekip matematicienesh femra tërësisht zezake. Fillimisht, ato duhej të përdornin banjo dhe ambiente ngrënieje të veçanta. Por gjërat ndryshuan me kalimin e kohës. Në vitin 1949, Vaughan u bë afrikano-amerikania e parë që drejtoi grupin e studiuesve të NACA-s dhe ishte një nga vetëm disa mbikëqyrëse femra në organizatë.

Përveç punës së saj si një “kompjuter njerëzor”, Vaughan ishte një avokate për të drejtat e grave në West Computing ku ajo punonte, dhe ajo qëndroi për të drejtat e punonjëseve të ndryshme femra, duke përfshirë punonjëset e bardha. Vaughan u vlerësua për njohuritë dhe ekspertizën e saj dhe për të gjitha përpjekjet për të krijuar mundësi të barabarta për të gjithë punonjësit. 

Në vitin 1958, objektet e ndara u ndaluan dhe së bashku me koleget e saj, Vaughan iu bashkua Divizionit të Analizës dhe Llogaritjes, i cili ishte një ekip i integruar studiuesish, pa barriera gjinore dhe racore. Puna e saj ndihmoi studiues të tjerë të ndërtonin karriera të suksesshme në inxhinieri dhe informatikë, duke përfshirë Katherine Johnson dhe Mary Jackson.

Lexo: Po ‘humbni kohën’ me këto 3 zakone në punë?! Ja çfarë të bëni

Vaughan doli në pension nga NASA në moshën 61-vjeçare në vitin 1971. Në vitet e fundit të karrierës së saj, ajo punoi së bashku me Mary Jackson dhe Katherine Johnson në misionin e John Glenn. Ajo vdiq në moshën 98-vjeçare më 10 nëntor 2008.

Mary Jackson, portretizuar nga Janelle Monáe

Mary Jackson lindi më 9 prill 1921, në Hampton, Virxhinia. Në vitin 1942, ajo u diplomua në Universitetin Hampton me diploma bachelor në shkencat matematikore dhe fizike. Në vitin 1944, ajo u martua me Levi Jackson, me të cilin pati 2 fëmijë.

Pas diplomimit, Jackson punoi si mësuese matematike dhe më pas ndryshoi disa punë të tjera përpara se më në fund të bashkohej me Langley Memorial Aeronautic Laboratory në 1951. Ndërsa punonte në laborator, ajo u bë një autore dhe bashkë-autore e një numri raportesh kërkimore. Megjithatë, ajo u largua nga inxhinieria në vitin 1979. Më vonë, ajo punoi si menaxhere e Programit Federal të Grave Langley, ku u përpoq të përmirësonte promovimin e matematicieneve dhe inxhiniereve femra në industri.

Në 1985, Jackson doli në pension. Ajo mori një sërë çmimesh dhe nderimesh, duke përfshirë Çmimin e Arritjes së Grupit Apollo dhe Vullnetarja e Vitit në Qendrën Kërkimore Langley.

Mary Jackson vdiq në moshën 83-vjeçare më 11 shkurt 2005.

“Ekipi i ëndrrave” i programit hapësinor të NASA-s

Së bashku me studiues të tjerë, Johnson, Vaughan dhe Jackson bënë një nga misionet më ambicioze të NASA-s të asaj kohe. Këto gra të talentuara nuk ishin vetëm inxhiniere dhe matematiciene të shkëlqyera, por pioniere për femra të tjera dhe specialiste afrikano-amerikane në industri. Gjatë gjithë karrierës së tyre, atyre iu desh të luftonin kundër paragjykimeve gjinore dhe racore dhe qëndruan për të drejta të barabarta për të gjithë. Në vitin 2017, Katherine Johnson u shfaq në skenë gjatë ceremonisë së ndarjes së çmimeve të Akademisë, krah për krah me aktoret e ‘Hidden Figures’. Gruaja, puna vetëmohuese dhe sfiduese e së cilës frymëzoi filmin mori një ovacion të fortë nga publiku.

Kur u pyet se çfarë mendonte për filmin në një intervistë, Johnson tha: “Ishte i bërë mirë. 3 zonjat kryesore bënë një punë të shkëlqyer duke na portretizuar.” Ajo ndau gjithashtu një këshillë për gratë e reja që ëndërrojnë të ndërtojnë një karrierë në shkencë dhe inxhinieri. “Vetëm bëjeni. Merrini të gjitha kurset në kurrikulën tuaj. Bëni kërkimin. Bëni pyetje. Gjeni dikë që bën atë që ju intereson! Jini kurioze!”